Spotting

به عنوان یک چترباز سقوط آزاد اگر می‌خواهید در زمان و مکان درست از هواپیما خارج شوید و در کمترین فاصله با محل تعیین شده فرود بیایید باید با Spotting یا نقطه‌یابی آشنایی داشته باشید.

نقطه‌یابی صحیح جهت خروج از هواپیما مسئولیت مستقیم خود نفر پرنده می‌باشد و باید به گونه‌ای صورت بگیرد که بعد از خروج از هواپیما حتماً با کمترین فاصله از محل مورد نظر و از پیش تعیین‌شده فرود بیاید . 

جهت حصول به این هدف چند مورد و نکته ابتدائی وجود دارد که همه پرندگان باید به آنها توجه داشته باشد. 

اعتماد و استفاده از فن‌آوری

علیرغم تمام امکانات و فن‌آوریهایی که امروزه در وسایل پرنده وجود دارد هنوز مطمئن‌ترین روش برای نقطه ‌یابی، مشاهده، محاسبه و تصمیم‌گیری توسط خود نفر پرنده می‌باشد. 

وجود و استفاده از موقعیت ‌یابها (GPS) کمک زیادی برای تعیین نقطه مطلوب برای خروج از هواپیما می‌نماید و این وسیله پرمصرف‌ترین و همچنین دقیق‌ترین ابزار برای نقطه‌یابی در پرشهای چتربازی می‌باشد ولی علیرغم این موضوع استفاده از GPS نمی‌تواند جایگزین کامل و بدون قید و شرط مشاهده و کنترل بصری نقطه خروج و منطقه فرود باشد ، همانطور که هیچ پرنده سقوط ازادی با توجیه اینکه چترش دارای AAD میباشد و این وسیله الکترونیکی به گواه امار و گزارشها وظیفه خود را همیشه به نحو احسن انجام داده است ، روند فعال کردن چتر کمکی خود را به ان نمی سپارد . 

به یاد داشته باشید که هر وسیله و دستگاه الکترونیکی علیرغم ارائه امار و سابقه ، قابلیت اشتباه و یا عدم کارکرد صحیح را دارا می‌باشد و وظیفه ما به عنوان نفر پرنده در قبال مشاهده، محاسبه و تعیین نقطه خروج از هواپیما با وجود این وسایل پایان نمی‌پذیرد و این وظیفه و مسئولیت خود نفر پرنده می‌باشد که با توجه به جمیع اطلاعات موجود ، تشخیص دهد در چه زمان و مکانی از هواپیما خارج شود. 

بنابراین آشنایی با روند نقطه‌یابی هرچند به میزان ابتدایی می‌تواند کمک بسیار زیادی به انجام درست پرش ما نماید.

 چراغ سبز یا اعلان خلبان جهت خروج از هواپیما 

بطور معمول اعلان زمان خروج از هواپیما با روشن شدن چراغ سبز تعبیه شده در اطراف درب خروج هواپیما مشخص می‌گردد ، در صورت عدم وجود چراغ در هواپیما این اعلان با دستور مستقیم خلبان و انتقال آن از طریق نفرات حاضر در هواپیما انجام میگیرد .

توجه کنید که این اعلان چه بصورت سبز شدن چراغ و یا دستور خلبان به هیچ عنوان به این معنی نیست که شما حتماً باید در آن زمان از هواپیما خارج شوید و پرش خود را انجام دهید . 

سبز شدن چراغ و یا اعلان خلبان فقط به این معنی می‌باشد که از این زمان مسئولیت خلبان در محاسبه، تعیین و اعلان زمان و مکان پرش پایان یافته است و از این به بعد خود پرش‌کنندگان باید با مشاهده و در نظر گرفتن عوامل و پارامترهای موجود زمان مناسب خروج از هواپیما را تعیین نمایند.

از زمان سبز شدن چراغ ، محاسبه و تعیین زمان و نقطه خروج ، کنترل کردن محیط و فضای پرش و اطمینان از انجام پرش ایمن بر عهده خود نفر پرنده می‌باشد . 

مشاهده صحیح و کنترل محیط 

قبل از خروج و پرش از هواپیما جهت نقطه‌یابی صحیح لازم است که سر خود را کاملاً از درب هواپیما خارج نمائید و به طور کاملاً عمودی و مستقیم زمین و منطقه پرش را مشاهده نمائید . جهت اطمینان از اینکه جهت مشاهده شما کاملاً عمودی و مستقیم باشد می‌توانید از چهارچوب عمودی درب هواپیما به جهت معیار و مبنا مشاهده خود استفاده نمائید. همچنین اطمینان از پرواز هواپیما در خط مستقیم و در تراز سطح افق (Level) می‌توانید به نقطه‌یابی صحیح و موقعیت شما نسبت به منطقه پرش کمک بسیار زیادی نماید.

مشاهده عکسهای هوایی از منطقه پرش که به طور معمول در باشگاههای چتربازی نمایش داده می‌شود کمک زیادی به آمادگی ذهنی شما جهت شناخت و تشخیص منطقه پرش در طی نقطه‌یابی یا Spotting می‌نماید .

حالا آیا با نشستن در جلوی درب هواپیما، بیرون آوردن سر خود به طور عمودی ، زمین و منطقه پرش را مشاهده کردن و تشخیص زمان و مکان مناسب خروج از هواپیما وظیفه شما به عنوان یک پرنده پایان یافته است ؟ خیر . 

شما علاوه بر تشخیص زمان و مکان مناسب خروج از هواپیما باید با مشاهده فضای زیرین هواپیما از وجود ابرها، احتمال وجود سایر وسایل پرنده و عدم وجود سایر عوامل خطرزای دیگری اطمینان پیدا کنید،و این کاری است که هیچ موقعیت یابی (GPS) قادر بانجام ان نمیباشد .

ورزش و یا رشته سقوط ازاد در بخش سوانح ، ورزش احتمالات و سوانح نادیده و بدون سابقه میباشد و هیچ پرنده سقوط آزادی از احتمال وجود عوامل خطرزا در حین پرش آگاه نمی‌باشد بنابراین مطمئن‌ترین روش برای دور ماندن از این خطرات مشاهده و کنترل کامل فضای زیرین هواپیما و اطمینان از خالی بودن فضای سقوط امن (Column of Air) می‌باشد . 

آگاهی و آشنا بودن با مسیر و امتداد پرش (Jump Run) و سرعت هواپیما 

آگاه بودن از مسیر و امتداد پرش یا  Jump Run در طی نقطه‌یابی یا Spotting بسیار مهم است . 

برای نقطه‌یابی مطلوب شما می‌بایست با مسیر و یا امتداد پرش آشنایی کامل داشته باشید . 

در اغلب مناطق پرش یک عکس هوایی از منطقه پرش وجود دارد که علاوه بر مشخص نمودن محدوده پرش و فرود ، مسیر حرکت هواپیما نیز بروی آن نشان داده شده است و خلبان نیز بر اساس این مسیر از پیش‌تعیین‌شده پرواز و حرکت خود را انجام می‌دهد . 

این مسیر حرکت معمولاً با کمترین میزان خطا کاملاً بر فراز هدف و منطقه فرود می‌باشد.

آگاهی داشتن از میزان و نسبت سرعت هواپیما به مسافت طی شده بروی زمین در هنگام پرش نیز از مواردی است که نفرات پرش‌کننده باید از آن آگاه باشند.

شناخت میزان سرعت هواپیما نسبت به مسافتی که هواپیما در سطح زمین بر فراز آن طی می‌نماید (Ground Speed) برای نقطه‌یابی یا Spotting بسیار مهم و ضروری می‌باشد و یکی از مهمترین عوامل برای تعیین نقطه خروج و همچنین فاصله بین نفرات در هنگام خروج میباشد .

هر چقدر که وسیله پروازی و یا هواپیما آهسته‌تر حرکت کند، مسافت کمتری را برای فراز منطقه پرش طی می‌کند، بنابراین زمان بیشتری را باید بین نفرات و یا گروههای پرش‌کننده در نظر بگیریم ، آگاهی داشتن از میزان و نسبت سرعت هواپیما به مسافت طی شده در هنگام پرش نیز از مواردی است که نفرات پرش‌کننده باید از آن آگاه باشند.

سؤال از خلبان و یا مسئولین فنی حاضر در محل انجام پرشها می‌تواند کمک زیادی به شما در این مورد نماید، فقط توجه داشته باشید که به طور معمول سرعت هواپیما در زمان رسیدن به محل پرش از طرف خلبان در حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر کاهش می‌یابد. 

شدت و جهت جریان باد

برای نقطه‌یابی درست و مطلوب میبایست  از میزان ، شدت و سمت وزش باد در ارتفاع ۱۲۰۰۰ پایی (ارتفاع پرش) ۱۲۰۰۰ تا ۶۰۰۰ پایی (ارتفاع و مسافت سقوط) ۳۰۰۰ پایی (ارتفاع پرواز و کنترل کاناپی) و همچنین شدت و سمت وزش باد بر روی زمین جهت فرود اگاه باشید 
اولین سطح و یا مرحله‌ای  که باید به شدت و جهت باد در آن دقت و توجه کنیم  ارتفاع پرش و یا خروج از هواپیما میباشد .

سمت وزش باد در ارتفاع خروج ، تعیین‌کننده جهت پرواز هواپیما و امتداد و مسیر پرش یا Jump Run می‌باشد .

به طور معمول مسیر پرش یا Jump Run بر خلاف جهت وزش باد است ، مگر در پرشهای Offset (پرواز و یا حرکت برخلاف مسیر وزش باد یا Offset این امکان را به ما می‌دهد که مدت زمان بیشتری را بین خروج نفرات و یا گروههای پرش‌کننده در نظر بگیریم ) 

دومین سطح و یا ارتفاعی که در طی آن میزان و شدت وزش باد را باید در نظر بگیریم ارتفاعی می‌باشد که در طی آن سقوط ما انجام می‌گیرد . میزان و شدت باد در این ارتفاع در کنار چگونگی انجام پرش ، اثر مستقیم بر میزان جابجایی و حرکت ما در امتداد مسیر پرش و یا Jump Run دارد، این میزان حرکت و جابجایی سرش و یا Drift نامیده می‌شود . 

و در آخر، سومین سطح و یا ارتفاع اثرگذار بر پرش و کنترل چتر، ارتفاعی است که در طی آن چتر خود را باز کرده‌ایم و تصمیم به نزدیک شدن به منطقه فرود مطلوب را داریم. 

به طور مطلوب بهترین نقطه و مکان برای باز کردن چتر در منطقه انتظار موقت  یا Holding Area می‌باشد . باز شدن چتر و قرار داشتن در این منطقه به شما اجازه می‌دهد که با توجه به تمام موارد ایمنی و با اجرای یک الگوی فرود مطلوب Landing pattern، فرود صحیح و بی‌نقص را اجرا کنید ولی در عمل همیشه این اتفاق نمی‌افتد.

همیشه تعدادی پرنده دیگر نیز هستند که قبل و یا بعد از شما از هواپیما خارج می‌شوند و به طور معمول کسانی که جزو نفرات میانی لود هستند در مطلوب‌ترین نقطه و مکان پرش خود را انجام می‌دهند و در نقطه مقابل نفرات ابتدایی و انتهایی لود فاصله بیشتری را از مکان فرود مطلوب خواهند داشت . 

مسئولیت و وظیفه نفری که به عنوان نقطه‌یاب و یا Spotter انجام وظیفه می‌کند این است که با توجه به جمیع شرایط (میزان و شدت باد، سرعت حرکت هواپیما، تعداد نفرات پرش‌کننده، موقعیت زمین پرش و...) بهترین زمان و مکان را جهت خروج از هواپیما تعیین نماید تا تمام نفرات حاضر در لود با کمترین فاصله و چالش بتوانند به محل فرود برسند.

به طور معمول وظیفه جمع اوری و ارائه تمام این اطلاعات بعهده مسئولین فنی پرشها و یا  مانیفست می‌باشد.

ترتیب خروج نفرات یا Exit order

در طی روند و انجام نقطه‌یابی یا Spotting آگاهی داشتن و رعایت ترتیب خروج یا Exit order صحیح بسیار مهم می‌باشد . 

امروزه در هر لود انواع مختلف از پرش‌کنندگان ۱، ۲ و یا ۳ نفره ، پرش‌کنندگان ۲ نفره یا Tandem , هنرجویان در حال آموزش به روش AFF ,  پرش‌کنندگان با لباس بالدار wing suit و... وجود دارند. 

بنابراین نقطه‌یابی یا Spotting باید با توجه به چگونگی پرش و همچنین میزان و نرخ متفاوت سقوط در بین این نوع پرندگان صورت بگیرد.

ترتیب خروج نفرات وبرخی از نکات فنی در این مورد در مقالات گذشته مورد بررسی قرار گرفته است  ( اینجا) ولی جهت یادآوری مجدد؛ تمام پرش‌کنندگانی که در یک مسیر و امتداد پرش از هواپیما خارج می‌شوند تحت تأثیر یک جریان و شدت باد قرار می‌گیرند و در اکثر قریب به اتفاق مراکز پرش مسیر حرکت هواپیما به صورت Upwind یا در جهت مخالف جریان باد می‌باشد بنابراین با خروج از هواپیما , نفر پرش‌کننده تحت تأثیر سمت ، میزان و شدت جریان باد قرار گرفته و هر چقدر که نرخ سقوط یا Fall Rate کمتری داشته باشد اثرگذاری جریان باد بر وی بیشتر شده و در نتیجه مواجه با میزان بیشتری از انحراف یا Drift در طی مسیر سقوط خود می‌گردد . 

بنابراین پرش‌کنندگان با نرخ سقوط کمتر باید زودتر از پرش‌کنندگانی که دارای نرخ سقوط بیشتری هستند از هواپیما خارج شوند تا از مسیر سایر گروههایی که بعد از آنها از هواپیما خارج می‌شوند، دور شوند .

مورد دیگری که در طی نقطه‌یابی یا Spotting باید به آن توجه کنید، این مورد می‌باشد که حتماً کنترل کنید که نفر و یا گروهی که قبل از شما پرش انجام داده است به اندازه کافی از هواپیما یا مسیر سقوط شما دور شده باشند تا احیاناً در طی سقوط و یا در طی روند باز کردن چتر خطر برخورد هیچ‌کدام از شما را تهدید نکند .

چند نکته : 

- هر نفر پرنده باید و حتماً روند نقطه‌یابی یا Spotting را در طی پرش خود را به انجام برساند . حتی اگر جزو نفرات انتهایی هر لود هستید باید مطمئن شوید که در چه نقطه‌ای از هواپیما خارج می‌شوید، چه فاصله‌ای با منطقه فرود دارید و با نفرات قبل و بعد از خود چقدر فاصله دارید .

- در طی روند نقطه‌یابی فضای زیرین وسیله پروازی را از نظر احتمال وجود ابر ، سایر وسایل پروازی ، نفرات قبل از خود ، مشاهده منطقه فرود و سایر عوامل کنترل نمائید. 

- در پرشهای ۲ یا چند نفره انجام روند نقطه‌یابی یا Spotting فقط توسط یکی از افراد گروه انجام می‌گیرد و سایر نفرات با تأیید ایشان اقدام به پرش می‌نمایند .

ـ هر نفر و یا گروه پرش‌کننده مسئول حفظ امنیت پرش خود و یا سایر پرش‌کنندگان حاضر در آن گروه می‌باشد و نقطه‌یابی صحیح یکی از موارد مهم ایمنی در طی روند پرشهای سقوط آزاد است ، بنابراین سایر نفرات حاضر در هواپیما به هیچ عنوان نباید با ایجاد هیاهو و سر وصدای زیاد به بهانه کم بودن زمان ، در روند نقطه‌یابی نفرات قبل از خود اخلال ایجاد کنند و آنها را وادار به عجله نمایند .
نفرات انتهایی هر لود چنانچه تشخیص دهند که زمان و مکان مناسب جهت خروج از هواپیما را از دست داده‌اند به آسانی می‌توانند از خلبان بخواهند که در مسیر پرواز دوم (Second Pass) پرش خود را انجام دهند .

- آگاهی از سرعت پرواز هواپیما کمک زیادی به تعیین نقطه مطلوب جهت خروج از هواپیما می‌نماید ، با گفتگو و یا سوال از خلبان و یا مسئول فنی پرشها از ان اگاه شوید . 

- اکثر قریب به اتفاق پرش‌کنندگان باتجربه بر این باور هستند که روند آموزش و یادگیری نقطه‌یابی یا Spotting به دلیل اینکه عوامل متعدد و مختلفی بر آن تأثیرگذار است همیشه و برای همه ادامه داشته و پایانی بر آن وجود ندارد، بنابراین از هر فرصتی برای گفتگو با خلبانان، مربیان، پرش‌کنندگان در لودهای قبل از خود برای کسب تجربه و اطلاعات بیشتر استفاده کنید. 

- مطمئن شوید که نفرات بعد از شما از فاصله مطلوب بین پرش شما و خودتان آگاه هستند و آنرا رعایت می‌کنند. چنانچه در این مورد مطمئن نیستید حتماً آنرا گوشزد نمائید. 

- مطمئن شوید که در طی روند نقطه‌یابی و در زمانیکه سر خود را از هواپیما خارج می‌کنید بند کلاه‌تان کاملاً بسته باشد و چنانچه از کلاههای ایمنی Full face استفاده می‌کنید نقاب جلویی یا Visor آن را پایین کشیده و بسته باشید. 

- روند نقطه‌یابی را باید قبل از دستور خلبان به خروج و یا سبز شدن چراغ شروع کنید ، در این صورت شما وقت و زمان کافی برای تصمیم‌گیری جهت انتخاب زمان و مکان مناسب را خواهید داشت . 

- مطمئن شوید که در طی نقطه‌یابی , هواپیما در حالت پایدار و Level باشد و جهت مشاهده کاملاً سر خود را از هواپیما خارج کرده باشید و به طور مستقیم و عمود منطقه پرش را مشاهده کنید.

- قبل از سوار شدن به هواپیما از سامانه ارتباط خلبان با نفرات پرش‌کننده آگاه شوید . 

- بعنوان یک چترباز سقوط آزاد در حین سقوط و بعد از باز کردن چتر، حرکت و جابجایی ما تحت تأثیر مستقیم میزان و جهت وزش باد می‌باشد بنابراین مطمئن شوید که با خروج از هواپیما و همچنین باز کردن چتر خود در زمان و مکان صحیح بتوانید با کمترین چالش به مکان مورد نظر خود جهت فرود برسید . 

 توجه به شدت و جهت وزش باد در ارتفاع خروج از هواپیما، باز کردن چتر و روی زمین جهت رسیدن به این هدف بسیار مهم می‌باشد. 

- مطمئن شوید که در کجا قرار دارید، منطقه فرود در چه مکانی می‌باشد، نفرات قبل از شما در چه موقعیتی می‌باشند، نفرات بعد از شما تصمیم دارند چه نوع پرشی انجام دهند، وضعیت پرش از نظر ابر، وجود سایر وسایل پروازی و سایر خطرات بالقوه در چه وضعیتی می‌باشد و با کنترل و تحلیل تمام این موارد تصمیم بگیرید که در چه زمان و مکانی پرش خود را انجام دهید. 

- در اغلب مناطق پرش یک عکس هوایی از نقطه پرش وجود دارد که علاوه بر مشخص نمودن منطقه پرش و فرود ، مسیر حرکت هواپیما نیز بروی آن نشان داده شده است و خلبان نیز بر اساس این مسیر از پیش‌تعیین‌شده پرواز و حرکت خود را انجام می‌دهد و این مسیر حرکت معمولاً با کمترین میزان خطا کاملاً بر فراز هدف و منطقه فرود می‌باشد.
حتما قبل از پرش این عکس را مشاهده و مطالعه کنید و موارد مبهم را از مسئول فنی ، مسئولین مانیفست ، مربیان و یا افراد با تجربه تر سوال کنید .