پرینت قبلی بعدی

استفاده مطلوب و بهره مندشدن از حداکثر قابلیت های یک وسیله بدون آگاهی از اجزا و چگونگی کارکرد این اجزا شدنی و ممکن نمی باشد . 

استفاده از چتر در ورزش چتربازی و سقوط آزاد نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد ، مضافا بر اینکه چتر در این ورزش علاوه بر نقش اصلی در اجرای این رشته ، وظیفه حفظ جان و سلامتی نفر شرکت کننده را نیز به عهده دارد ، بنابراین شناخت و آگاهی از تک تک اجزا این وسیله اهمیت و ضرورتی فوق العاده در جهت کسب حداکثر ایمنی و حفظ سلامت ایفا می نماید . 

پایگاه چتر بازی ایران با همکاری Damian Alvarez چتر باز اسپانیایی مقیم آلمان سعی نموده با انتشار سلسله مقالاتی در ارتباط با شناخت چتر و اجزا مختلف آن به آگاهی و استفاده مطلوب و حداکثری از این اجزا به سهم خود کمک نماید . 
در اهمیت شناخت و اگاهی از اجزا و بخشهای مختلف چتر ، نویسنده این سری از مقالات مطلبی خطاب به ورزشکاران رشته چتربازی ایران اورده است .



 

در بخش اول این سری از مقالات به بررسی هارنس وکانتینر ( پشتی چتر ) میپردازیم .

هارنس و کانتینر

هارنس چیست ؟ 

هارنس از بخشهای اصلی و مهم یک چتر سقوط آزاد می باشد و بنابراین شناخت حداکثری و کامل آن ضروری و مهم می باشد ولی متأسفانه این شناخت از هارنس و اجزا آن حتی در میان چتر بازان با تجربه نیز کمتر مشاهده می شود . 

هارنس بخشی از کانتینر و یا پشتی چتر شما می باشد که وظیفه آن متصل کردن بدن  شما به کاناپی می باشد .

 در چترهائی که امروزه جهت استفاده ورزشی طراحی و تولید می شوند هارنس و کانتینر ۲ بخش مختلف ولی غیر قابل تفکیک و جدا شدن می باشند . 

در گذشته و در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی ، هارنس و کانتینر چترها قابل جدا شدن و تعویض بودند . این قابلیت اجازه تعویض و تغییر را بر روی اجزا چتر فراهم می آورد ولی اعمال این تغییرات مستلزم استفاده از وسایل و تجهیزات خاص و آگاهی و تخصص فوق العاده بود و در صورت انجام توسط افراد دارای تخصص و اگاهی کم ، میتوانست باعث بروز اشتباه و در نتیجه سانحه برای نفر استفاده کننده گردد و به همین دلیل از میانه دهه ۷۰ تولید کنندگان تجهیزات چتر بازی شروع به تولید چترهایی کردند که هارنس و کانتینر در یک مجموعه و در قالب یک جز قرار داشتند . 

در این روش تولید ، هارنس در میان پارچه کانتینر قرار می گیرد و تنها بخشهای خارجی آن قابل رویت می باشند این روش تولید پس از تقریباً ۵۰ سال و به همان روش تا به امروز ادامه دارد . 

علیرغم اینکه هارنس و کانتینر امروزه به عنوان یک جز از یک دستگاه چتر شناخته می شوند ولی باید به این مورد توجه داشت که هارنس ها بر اساس سایز و اندازه بدن نفر پرنده و کانتینر بر اساس سایز و اندازه چتر اصلی و کمکی ساخته می شوند و این از موارد مهمی می باشد که در هنگام خرید چتر باید به آن توجه شود . 

در مورد خرید چتر نو و از شرکت تولید کننده تجهیزات چتر بازی مشکل و مورد خاصی متوجه خریدار محصول نخواهد بود چون با در اختیار قراردادن سایز و ابعاد بدن و همچنین انتخاب اندازه کاناپی اصلی و کمکی ، شرکت تولید کننده اقدام به دوخت و تولید هارنس و کانتینر مناسب و بر اساس خواسته شما خواهد نمود .

 مشکل اساسی در مورد خرید چترهای دست دوم و توسط چتر بازان عمدتاً مبتدی و یا متوسط می باشد که پیدا کردن و خرید چتری که هم به لحاظ سایز هارنس و هم به لحاظ اندازه و سایز چتر مناسب این نفر باشد ، کاری تقریباً محال و ناممکن خواهد بود .

این مشکل در مورد چترهایی که در باشگاههای چتر بازی و توسط پرش کنندگان سقوط آزاد اجاره می شوند نیز نمود پیدا میکند . عدم تناسب اندازه هارنس بخصوص در ناحیه بند پاها و اندازه و سایز کاناپی و کانتینر با نفر پرنده بخصوص در مورد چترهائی که اجاره داده می شوند به وضوح قابل مشاهده می باشد . 

در بخشهای آینده مقاله در مورد اهمیت هماهنگی سایز و اندازه هارنس و کانتینر توضیح داده خواهد شد ولی در ابتدا برای شروع باید آگاهی و آشنایی بیشتری با هارنس داشته باشیم . 

اجزاء و ساختار اولیه هارنس

قبل از اینکه جزئیات و ساختار هارنس را بررسی کنیم. بهتر است که با انواع و اشکال مختلف بندها و نوارهایی که در ساخت هارنس مورد استفاده قرار می گیرند آشنائی پیدا کنیم . 

در ساختن و طراحی هارنس از ۲ نوع مختلف بند و یا نوار به نامهای Tape و Webbing استفاده می گردد . 

به طور خاص نوارها و بندهای مورد استفاده در ساخت هارنس که دارای بیش از ۱ اینچ  یا ۲.۵ سانتی متر پهنا و قابلیت تحمل حداقل ۱۰۰۰ پوند یا ۴۵۳ کیلوگرم  فشار باشند به نام Webbing و نوارها و بندهایی که دارای مشخصه کمتری از این مقادیر ذکر شده باشند را tape می نامند . 

تصاویر و توضیحات مربوط به هر تصویر که در ادامه ملاحظه میکنید به جهت اشنائي و اگاهی شما با انواع بندهائی میباشد که به طور معمول در ساخت هارنس بکار می روند . حال با توجه تصاویر  و توضیحات درج شده به راحتی می توانید انواع Tape  و Webbing را بر روی هارنس و اجزا چتر خود شناسایی کنید و با کمی دقت بیشتر متوجه این نکته خواهید شد که در اغلب بخشهای هارنس از دو لایه بند (Webbing) استفاده شده است . 

۲ دلیل اصلی برای اینکار وجود دارد : 

 ۱- تقویت و افزایش استحکام در آن بخش از هارنس   

۲- جلوگیری از سر خوردن و لغزش

انواع مختلف بندهای بکار رفته در انواع هارنس 

 

بند Type7 دارای مقاومت ۶۰۰۰ پوند - ۲۷۲۱ کیلوگرم و پهنای ۱.۷ اینچ - ۴.۳ سانتیمتر ، موارد استفاده در تسمه حمل کننده اصلی MLV ، بندهای جانبی و رایزرها 

بند Type8 دارای مقاومت ۴۰۰۰ پوند - ۱۸۱۴ کیلوگرم و پهنای ۱.۷ اینچ - ۴.۳ سانتیمتر ، موارد استفاده در رایزرها و بندهای پا و سینه 

بند Type12 دارای مقاومت ۱۲۰۰ پوند - ۵۴۴ کیلوگرم و پهنای ۱.۷ اینچ - ۴.۳ سانتیمتر ، مورد استفاده در تسمه حمل کننده اصلی MLV ، بندهای پا وسینه 

بند Type13 دارای مقاومت ۷۰۰۰ پوند - ۳۱۷۵ کیلوگرم و پهنای ۱.۷ اینچ - ۴.۳ سانتیمتر ، مورد استفاده در تسمه حمل کننده اصلی MLV ، بندهای پا و سینه 

بند Type17 دارای مقاومت ۲۵۰۰ پوند - ۱۱۳۴ کیلوگرم و پهنای ۱ اینچ - ۲.۵ سانتیمتر ، مورد استفاده در بند سینه و رایزر اصلی

بند Type4 دارای مقاومت ۱۸۰۰ پوند - ۸۱۶ کیلوگرم و پهنای ۳ اینچ - ۷.۶ سانتیمتر ، مورد استفاده در اتصالات پیوندی یا پوششهای چند لایه 

بند Type4-B دارای مقاومت ۱۰۰۰ پوند - ۴۵۳ کیلوگرم و پهنای ۱ اینچ - ۲.۵ سانتیمتر ، مورد استفاده در اتصالات پیوندی و نوارهای تقویت کننده اطراف حلقه های فلزی 

حال که با انواع بندهای بکار رفته در ساخت هارنس آشنایی پیدا کردیم وقت ان است که با بخشهای مختلف هارنس نیز آشنا شویم .
 برای اشنائی بیشتر به عکس زیر و توضیحات ارائه شده بروی ان دقت نمائید :

 تمام هارنس های مورد استفاده در چتر بازی ورزشی دارای اجزا زیر می باشند : 

رایزرهای اصلی  ( با قابلیت جدا شدن ) 

این رایزرها از طریق سیستم  سه حلقه ای یا 3-Ring به هارنس اصلی متصل می باشند و با رها کردن چتر اصلی در مواقع اضطراری به همراه کاناپی از شما و سایر قسمتهای چتر جدا می شود . این رایزرها در مقایسه با سایر رایزرها و بندهای چتر بیشتر در معرض خوردگی و فرسودگی می باشند . در چترهای تولیدی سالهای اخیر اغلب به صورت باریکتر (mini riser) و به همراه حلقه های کوچکتر (mini ring) روانه بازار می شوند و به طور معمول در ساخت آنها از بندهای  Type17 استفاده می گردد .

در ابتدای ساخت رایزرها از بندهای Type17 مشکل نمودارگردید که به مرور وبا تمهیداتی این مشکل نیز رفع گردید .

 به کرات مشاهده میشد که این نوع بندها در ناحیه قرار گیری سیستم سه حلقه ای یا  3Ring در مواجهه با فشارهای ناگهانی دچار پارگی میشدند و بخصوص در مواقعی که چتر مجهز به سیستم RSL نیز بود این پارگی و جداشدگی بسیار خطرناکتر و مشکل سازتر نمود پیدا می کرد . 

این پارگی و جدا شدگی  چنانچه بر روی رایزری که مجهز به RSL میبوداتفاق میافتاد باعث می گردید که هنگام  جدا شدن رایزر مجهز به RSL  و در حالیکه رایزر طرف مقابل هنوز در محل خود قرار داشت کمکی فعال شود و در حالیکه چتر اصلی نیز هنوز به هارنس متصل  بود ، چتر کمکی فعال و بر روی چتر اصلی باز شود که احتیاج به توضیح ندارد که در این موقعیت نفر چتر باز با چه موقعیت بغرنج و خطرناکی مواجه می گردید . 

با استفاده از بندهای موسوم به Collins Landyard و همچنین سیستم RSL دو طرفه و بعدها استفاده از سیستم ابداعی چتر بازان فرانسوی بنام LOR این مشکل تا حد بسیار زیادی برطرف گردید . 


                  سیستم RSL دو طرفه - Dual side RSL

                         سیستم LOR

علیرغم این راه حلها و کم شدن سوانح ناشی از این پارگی و جدا شدگی تولید کنندگان اقدام به تقویت این نوع بندها(mini Riser) با اضافه کردن و دوختن بندهای Type4 در محدوده حلقه ها و میان رایزرهای جلوئی و عقبی نمودند . 

با وجود این تمهیدات و تغییرات اعمال شده موارد پارگی و جداشدگی رایزرها بسیار تقلیل یافت تا جائیکه در سالهای اخیر تقریباً هیچ گزارشی مبنی بر این موضوع ارسال نگردید . 

امروزه تقریباً در تمام چترهای آموزشی و چترهای مورد استفاده توسط چتر بازان با مهارت متوسط از رایزرهای Type8 و حلقه های بزرگ استفاده می گردد . 

این نوع رایزرها علاوه بر اینکه از mini Riserها محکم تر و قویتر هستند ، بدلیل وجود نیرو و حجم مضاعف در بازوهای محرک (اهرم) حلقه های 3Ring نیرو و توان کمتری را جهت رها کردن ( Cut away ) طلب می کند و روند انجام آن توسط هنرجویان چتر بازی آسانتر میباشد . 

در نقطه مقابل این نوع رایزرها و حلقه های سه عددی 3Ring حجیم تر نیز هستند و در حین پرواز مقاومت و کشش بیشتری را نیز ایجاد می نمایند . 

رایزرهای کمکی ( غیر قابل جداشدن ) 

چنانچه روزی مجبور به استفاده از چتر کمکی شدید ، این رایزرها را مشاهده خواهید کرد . 

این رایزرها بخشی جدائی ناپذیر از هارنس اصلی می باشد و در برخی از انواع هارنس  در عوض اینکه به آن دوخته شده باشد طور یکپارچه به تسمه حمل کننده اصلی MLW یا (Main Lift Web) متصل می باشد . 

به طور معمول این رایزرها از نوع Type7 می باشند، هر چند که برخی از تولید کنندگان از انواع دیگر نیز در ساخت این رایزرها استفاده می کنند . 

تسمه حمل کننده اصلی ، Main Lift Web یا MLW

تسمه حمل کننده اصلی به طور اختصار MLW نامیده می شود 
MLW قطعه ای بند یا تسمه میباشد که کل هارنس را به همدیگر وصل می نماید و کلیه وزن و فشار در لحظه باز  شدن چتر و سپس حین پرواز از جمله فشارهای وارده بر رایزرها ( کمکی و اصلی) و فشارهای وارده بروی بند پاها بر روی آن قرار می گیرد .

 به دلیل وجود این فشارها این بخش می بایست از قویترین انواع بندها ساخته شده باشد و به همین دلیل این بخش به طور معمول از بندهای Type7 , Type8 و حتی در موارد خاص از Type13 ساخته می شود . قوی بودن این بخش از هارنس نشانه ضعیف بودن سایر بخشهای هارنس نمی باشد و دلیلی برای نگرانی در این مورد برای چتر بازان وجود ندارد .

جهت شناخت بیشتر MLW را به دو بخش تحتانی  Lower MLW و بخش فوقانی Upper MLW  تفکیک و تقسیم میکنند .

بخشهای پایین تر از بند سینه و اتصالات آن و بخشهای فلزی قرار گرفته بروی مفصل ران از اجزا MLW تحتانی و بخشهای بالای بند سینه و اتصالات مربوط به آن به همراه رایزرهای اصلی و رایزرهای کمکی از اجزا MLW فوقانی می باشند . 

اندازه و طول MLW در بیشتر موارد ثابت و غیر قابل تغییر می باشد ولی در تجهیزات مربوط به هنرجویان دوره های چتر بازی و چترهای مورد استفاده جهت پرشهای ۲ نفره یا Tandem این اندازه بر اساس نوع استفاده قابل تغییر و تنظیم می باشد . 

بند سینه (Chest strap) 

بند سینه یکی از سه ردیف بندی می باشد که به همراه بندهای پا وظیفه اندازه و تنظیم کردن هارنس را بر عهده دارند . 

وظیفه این بند حفظ و استوار نمودن نیم تنه (بخش کمر تا گردن) شما از طریق اتصال به  MLV وبند پشتی هارنس در حین سقوط ، باز نمودن چتر و پرواز می باشد .

 در شرایط عادی فشار و نیروی زیادی به بندهای سینه وارد نمی آید و بخش اعظم نیرو و فشار طریق رایزرها و توسط MLV به بندهای پا (leg strap) منتقل می شود . 

به همین دلیل از بندهای با مقاومت کمتر در بندهای سینه (type8 و یا حتی Type17) استفاده می گردد . این موضوع در مورد بستها نیز صادق می باشد و بستهای بکار رفته در بند سینه از بستهای بکار رفته در بندهای پا سبک تر و ضعیف تر می باشند . 

بند پا (Leg strap) 

همانطور که در بالا ذکر گردید بندهای پا به همراه بند سینه وظیفه تنظیم هارنس را به عهده دارند .

 بندهای پا از یک طرف به طور مستقیم به MLV متصل می باشد و از طرف دیگر به بستهای فلزی قرار گرفته بروی مفصل ران (Hip Ring) وصل می شوند . به دلیل فشار دائمی که بروی این بندها وجود دارد در ساخت آنها از بندهای Type 7، Type8 و یا Type13 استفاده می گردد . 

Freefly Bungee 

قطعه ای از جنس کش می باشد که از قسمت پشت و زیر نشیمنگاه ، بندهای پا را به هم متصل می کند . 

این قطعه کش علیرغم کوچک بودن و سادگی در نصب و استفاده ، کاربردی ضروری و مهم را دارا می باشد . 

نقش اصلی این کش در مواقع سقوط به حالت نشسته (sit flying) می باشد که در صورت باز شدن ناگهانی و غیر ارادی چتر (اصلی و یا کمکی) از سر خوردن و حرکت بندهای پا به سمت زانوها و بخش تحتانی پاها جلوگیری می نماید . مشابه این کارکرددر چترهای ۲ نفره Tandem بوسیله بندهای به شکل Y که به بخش های زیرین هارنس دوخته می شود بدست می آید . 

بندهای جانبی (lateral) 

بندهای جانبی ، بخشی از هارنس می باشد که در مقایسه با سایر قسمتها کمتر در معرض دید قرار می گیرد و به همین دلیل نیز از طرف چتر بازان کمتر مورد بررسی و بازدید قرار می گیرند . 

 اتصال و ارتباط تسمه و یا بند حمل کننده اصلی (MLV) با بخش پایینی بند مورب و متقاطع پشتی از طریق بندهای جانبی (lateral) انجام می گیرد .

 این اتصال در زیر پارچه کانتینر قرار می گیرد و قابل مشاهده نمی باشد . 

این بندها وظیفه ثابت نگه داشتن و شکل دهی بند افقی و پشتی را هم بر عهده دارد و به طور معمول از بندهای Type8 و یا Type13 می باشند . قرارگیری کامل و ثابت چتر بروی بدن شما از وظایف اصلی بندهای جانبی می باشد که در ادامه مطالب ذکر شده در این نوشتار به آن خواهیم پرداخت . 

بندهای مورب پشتی   (Diagonal back strap)

اگر بندهای جانبی (lateral) کمتر در معرض دید قرار می گیرند، بندهای مورب پشتی اصلاً قابل مشاهده نیستند . 

آنها در زیر رایزرهای کمکی و کاملاً در میان پارچه کانتینر قرار دارند .

 این بندها از جنس بندهای Type8 ، Type7 و حتی Type13 می باشند و کارکرد آنها ثابت نگه داشتن کل چتر بروی قسمت نیم تنه بالای شما و حفظ شکل و استقرار کل اجزا هارنس با یکدیگر می باشد .

 بدون وجود بندهای مورب پشتی ، کانتینر یا پشتی چتر تحت فشار و شوک بیشتری قرار خواهد گرفت و این فشارها عمر مفید کانتینر را به طور چشمگیری کاهش خواهد داد و باعث پارگی های احتمالی بروی آن خواهد شد . 

قطعات یا بستهای فلزی 

وظیفه قطعات فلزی بکار رفته بروی کانتینر متصل کردن ۲ و یا بیشتر از ۲ بند با یکدیگر می باشد . 

این اتصالات می تواند به صورت ثابت (غیر قابل باز کردن توسط نفر چتر باز) و یا غیر ثابت (قابل بازکردن توسط نفر چتر باز) باشد .

 با استفاده از بستهای فلزی غیر ثابت شما می توانید بندهای پا و سینه را بر اساس اندازه و راحتی خود تغییر دهید . 
بستهای فلزی غیر ثابت دارای انواع مختلف میباشد که در ادامه تصویر برخی از انان را مشاهده خواهید کرد .

            دو نوع بست فلزی مورد استفاده در بندهای پا




دو نوع دیگر از بستهای فلزی مورد استفاده در بندهای پا بهمراه حلقه نگهدارنده 

بستهای فلزی بکار رفته بروی بند پاها دارای مقاومت ۲۵۰۰ پوند و بستهای فلزی بکار رفته بروی بند سینه دارای مقاومت ۵۰۰ پوند می باشد . 

سیستم سه حلقه ای (3-Ring) 

یکی دیگر از موارد بستهای غیر ثابت ، استفاده در سیستم سه حلقه ای یا 3Ring بکار رفته در چتر شما می باشد .

 این حلقه ها بر اساس کاربرد و انتخاب مصرف کننده دارای مشخصات ویژه خود می باشد .

به طور معمول و بر اساس نوع و کارخانه تولید کننده حلقه های بزرگ دارای مقاومت ۲۵۰۰تا ۵۰۰۰ پوند و حلقه های کوچک دارای مقاومت ۲۵۰۰ پوند می باشند . این مقاومت در مورد چترهای بکار رفته در پرشهای ۲ نفره – تاندم و به دلیل اتصال هارنس نفر دوم  به ۵۰۰۰ پوند نیز افزایش پیدا می کند . 

اتصالات 

بدیهی می باشد که بندها در نقاط مختلف چتر می بایست با بخش دیگری در ارتباط و اتصال باشند .

 این اتصال و ارتباط به اشکال و روشهای مختلفی انجام می گیرد . 

این اتصالات در چترهای سقوط آزاد به ۴ نوع مختلف انجام می گیرد : 

۱- با استفاده از حلقه یا  Ring  

در این نوع اتصال بند از میان حلقه عبور کرده و با برگشت و تا خوردن بروی خود با استفاده از دوخت ثابت می گردد .

حلقه فلزی قرار گرفته بروی مفصل ران (Hip Ring) ، بند Type8 از بخش داخل با بند Type4 تقویت گردیده است  

جهت تقویت از بندهای تقویت کننده در میان ۲ لایه بند اصلی استفاده می گردد و همچنین نوع نخ بکار رفته در دوخت ، الگو، شکل و مسیر دوخت و همچنین تعداد دوختها از عوامل تعیین کننده در استحکام این نوع از اتصال می باشند . 

۲- با استفاده از دوخت 

در این روش بندها به طور مستقیم و با استفاده از دوخت به یکدیگر متصل می شوند . همانطور که در بالا نیز ذکر گردید، نوع نخ ، الگو و مسیر دوخت و تعداد دوخت بکار رفته  بروی اتصال از موارد بسیار مهم در این نوع اتصالات می باشد . 

​                           اتصال بندهای Type8 و Type7 در بند سینه

۳- با استفاده از اتصالات پیوندی - پوشش چند لایه

این نوع اتصال تا حدودی شبیه اتصال قبلی می باشد ولی در این روش از بندهای تقویت کننده در میان دوخت جهت تقویت این نوع اتصال استفاده می گردد . 

نقش اصلی این نوع تقویت کننده ها در مقابله با فشارها بخصوص در مناطقی می باشد که تحت فشار و شوک فراوان می باشد که از جمله این مناطق می توان از بخش حلقه های سه عددی 3-Ring  ، رایزرهای کمکی و محل تلاقی بندهای حمل کننده اصلی (MLW) نام برد . 




اتصالات و بندهای موجود بروی ناحیه 3Ring ، به طراحی خمیده بخش انتهائی بزرگترین حلقه به جهت قرار
 گرفتن کامل بروی رایزر توجه کنید 

                    لایه های بکار رفته در اتصال پیوندی -ناحیه و بخش زیرین سیستم 3Ring 

اتصالات پیوندی بکار رفته در محل MLW ، رایزرهای اصلی و بندهای مورب پشتی بنابر موقعیتی که قرار دارند کمتر در معرض دید و مشاهده قرار دارند ولی این نوع اتصال در ناحیه رایزر اصلی ، و در محل قرارگیری سیستم سه حلقه ای 3-Ring کاملاً قابل مشاهده می باشد . 

۴- با استفاده از حلقه و بستهای قابل تنظیم 

در سیستم چتر شما ۲سری بند وجود دارد که با استفاده از حلقه یا بست قابلیت اتصال و تنظیم را دارند و همانطور که قبلا ذکر گردید بندهای سینه و بندهای پا جزو این دو گروه دسته بندی میشوند .

پایان بخش اول 

امیدواریم که با شناخت و اشنائی اولیه ای که از ساختار هارنس بدست اورده اید بتوانید با اگاهی بیشتری بخش دوم این مقاله را مطالعه کنید .

در بخش دوم ( اینجا ) نگاهی مفصل تر به اجزا ، قسمتها و انتخابهای موجود در هارنسهای تولید شده توسط شرکتهای مختلف تولید کننده خواهیم داشت .